Zanim zobaczymy Czternastego Doktora na ekranie, minie jeszcze sporo czasu. W sam raz, by zapoznać się z dorobkiem aktora, który wcieli się w tę rolę.
8 maja do elitarnego whoviańskiego klubu dołączył Ncuti Gatwa. Następca Jodie Whittaker, pierwszy odtwórca roli Doktora, który nie jest biały, i pierwszy, który nie urodził się w Wielkiej Brytanii. Przyjrzyjmy mu się!
Ncuti Gatwa (nieoczywista fonetyka – /ˈʃuːti ˈɡætwɑː/, Szuti Gatła) urodził się 15 października 1992 roku w Nyarugenge w Rwandzie. W 1994 jego rodzina uciekła przed wojną i ludobójstwem do Szkocji, gdzie ojciec Ncutiego rozpoczął studia doktoranckie, a mały Ncuti zamieszkał na kampusie w, jak wspomina w jednym z wywiadów, wielokulturowym towarzystwie. Pozostali w Edynburgu na lata, choć jego ojciec, jako czarny profesor nie mogąc znaleźć pracy w świecie akademickim, w pewnym momencie wyjechał do Kamerunu.
Gdy Ncuti miał siedemnaście lat, w jego głowie zakiełkowała myśl, że mógłby zostać aktorem. Uczył się fachu w Glasgow, w Royal Conservatoire of Scotland. Po uzyskaniu dyplomu w 2013 roku przez jakiś czas występował w teatrze w szkockim Dundee, zagrał też drobną rolę w sitcomie Bob Servant. W 2015 roku można było go zobaczyć w drugoplanowej roli w miniserialu Stonemouth, ekranizacji powieści Iaina Banksa. Ncuti Gatwa kontynuował też występowanie na deskach teatrów, co uwielbia, pojawił się nawet w szekspirowskim teatrze Globe w Śnie nocy letniej w reżyserii Emmy Rice.
Wspomina jednak z rozgoryczeniem, że nawet praca w słynnym teatrze i cenionej sztuce nie oznaczała łatwego przetrwania w Londynie. Otarł się o bezdomność i głód, brakowało mu pieniędzy na podstawowe wydatki, wpadł w depresję. Planował już pożegnanie się z aktorską karierą, kiedy w 2018 roku doszło do przełomu – otrzymał rolę Erica Effionga w serialu Sex Education.
Eric Effiong jest przyjacielem głównego bohatera, Otisa (w tej roli Asa Butterfield). Obaj są nastolatkami, chodzą do liceum, zaś osią fabuły jest to, że Otis, syn seksuolożki, uruchamia w szkole seksuologiczne podziemie, pomagając kolegom i koleżankom podeprzeć praktykę solidną dawką teorii. Eric, postać Ncutiego Gatwy, pochodzi z brytyjsko-nigeryjskiej rodziny. Jest zawsze kolorowo ubrany, pyskaty i otwarcie queerowy. Wspiera Otisa trochę jak postrzelony kumpel, ale często też jak starszy brat – o mocnych opiniach, zaskakującym rozsądku, wielkim sercu i sporej jak na nastolatka życiowej mądrości. Choć początkowo wydaje się być głównie side-kickiem i stereotypowym kolegą-gejem, w każdej kolejnej scenie, w której się pojawia, buduje skomplikowaną, rozdzieraną przez emocje postać, która podbiła serca i widzów, i krytyków.
Rola Erica wyciągnęła go więc z wielkiego kryzysu. Zyskał dzięki niej uznanie krytyków i grono wiernych fanów – to pierwsze przejawia się w nominacjach do nagród, a to drugie choćby w liczbie obserwujących na Instagramie, która za sprawą Sex Education wzrosła do 2,6 miliona… Co do nagród zaś, to w 2019 roku Ncuti Gatwa uzyskał nominację do szkockiej nagrody BAFTA (w kategorii najlepszy aktor telewizyjny) i MTV Movie Awards (w kategorii debiut oraz najlepszy pocałunek – z Connorem Swindellsem, który w Sex Education wciela się w rolę Adama Groffa). W 2020 spadła na niego lawina nominacji, z których większość zmieniła się w nagrody (dla wschodzącej gwiazdy na festiwalu Newport Beach i gali Broadcasting Press Guild Awards, za rolę komediową od Royal Television Society, Young Scot Awards, do tego szkocka BAFTA i Rose d’Or oraz nominacja do telewizyjnej BAFTA za męską rolę komediową). W 2021 ponownie uzyskał nominację do telewizyjnej BAFTA, a w 2022 zgarnął nagrodę National Comedy, miał też nominację do Critic’s Choice Television Awards i telewizyjnej BAFTA za występ komediowy. Krótko mówiąc, zrobił wrażenie.
Od czasu zabłyśnięcia w Sex Education Ncuti Gatwa pojawił się w filmie The Last Letter from Your Lover z 2021 roku, ekranizacji powieści Jojo Moyes, a zobaczymy go też, być może jeszcze przed debiutem w Doctor Who, w amerykańskim miniserialu wojennym Masters of the Air oraz filmie… Barbie w reżyserii Grety Gerwig (tak, tej od Lady Bird i Małych kobietek!), gdzie zagra obok takich osób jak Margot Robbie, Ryan Gosling i jego serialowa współpracowniczka Emma Mackey.
Co jeszcze warto o nim wiedzieć? Ncuti Gawta pochodzi z Rwandy, jest jednak Szkotem – zdaje się utożsamiać z tym regionem, mówi też z wyraźnym szkockim akcentem (będzie więc, być może, czwartym – po McCoyu, Tennancie i Capaldim – szkockim Doktorem), mocno też jednak poczuwa się do swoich afrykańskich korzeni i kultury. Marzy o zagraniu złoczyńcy w filmie o Jamesie Bondzie. Sprawia wrażenie osoby mało poważnej, jest zawsze roześmiany, ma bardzo wyrazistą mimikę, zdaje się jednak, że, jak to często bywa, za szerokim uśmiechem, rozchełstanymi koszulami i wszystkimi możliwymi kolorami kryje się osoba, która zmierzyła się z wieloma trudnościami – uchodźstwem w dzieciństwie, ogromnymi problemami we wczesnej dorosłości, kryzysem, depresją – można się więc chyba spodziewać, że w postaci Doktora pokaże głębię. W końcu nigdy jeszcze ekipa odpowiedzialna za casting nie podjęła złej decyzji, więc i tym razem będzie fantastycznie.
No już, lećcie oglądać Sex Education! To fenomenalny, mądry serial z niejedną świetną rolą. Warto! Bo na nowego Doktora w akcji jeszcze trochę poczekamy…
Do poczytania:
- wywiad o pracy nad pierwszą serią Sex Education
- artykuł analizujący postać Erica pod kątem kreowania postaci czarnego queerowego nastolatka
- wywiad, który przeprowadziła z Ncutim Gillian Anderson, w Sex Education wcielająca się w mamę Otisa
(ona) kulturoznawczyni, redaktorka i tłumaczka, fanka fandomu. Lubi polską i niepolską fantastykę, szynszyle, psy, rośliny doniczkowe, kawę i sprawiedliwość społeczną.
