Mawdryn Undead, czyli dwóch brygadierów

Mamy w serialu kilka odcinków, w których pojawia się więcej niż jedno wcielenie Doktor(a), czyli stykają się tam w jednym miejscu i czasie jej/jego różne punkty linii czasowej. Ale co w przypadku towarzyszy spotykających samych siebie z innego czasu? Mamy oczywiście Space i Time – specjalne miniodcinki z czasów Jedenastego Doktora, oraz Rose spotykającą małą siebie w Father’s Day, ale po raz pierwszy motyw ten wykorzystano w Mawdryn Undead, trzecim odcinku dwudziestego sezonu, w którym spotykamy brygadiera oraz… brygadiera?

Piąty Doktor, podróżujący wtedy z Tegan i Nyssą, dociera na pozornie opuszczony statek kosmiczny dryfujący w przestrzeni. Wskutek działania znajdującego się na statku transmatu TARDIS nie jest w stanie wystartować, więc Doktor, wraz z Vislorem Turloughem, nastolatkiem, który dostał tu się przy pomocy transmatu, przenoszą się na Ziemię, by wyłączyć to urządzenie, natomiast Tegan i Nyssa podążają śladem transmatu w TARDIS. Doktor nie zdaje sobie jednak sprawy, że Turlough nie jest zwykłym nastolatkiem, a uwięzionym na Ziemi kosmitą, który na polecenie Czarnego Strażnika, starego wroga Doktora, planuje go zabić.

Wskutek usterki transmatu Doktor oraz jego towarzyszki rozdzielają się, nie zdając początkowo sobie z tego sprawy. Cała trójka ląduje w XX-wiecznej Anglii, w pobliżu szkoły Turlougha, lecz Doktor wraz Turloughem trafiają do 1983 roku (skąd też przybył nastolatek), natomiast towarzyszki docierają w to samo miejsce w 1977 roku.

Niezależnie od siebie, obie grupy nawiązują kontakt z brygadierem Alistairem Lethbridge-Stewartem, który opuścił UNIT i w ramach emerytury uczy w szkole. Stajemy się przez to świadkami dziejących się równolegle obu spotkań brygadiera: z Doktorem oraz z Tegan i Nyssą. Efektem jest prawdziwe timey-wimey, zwłaszcza że brygadier spotkany przez Doktora ma poważne braki w pamięci, a niektóre zdarzenia przypomina sobie dopiero po tym, gdy jesteśmy ich świadkami w odcinku. Sprawy jeszcze bardziej się komplikują, gdy później zachodzi możliwość, że obie wersje brygadiera znajdą się w tym samym miejscu i czasie…

Zanim jednak do tego dojdzie, Nyssa i Tegan znajdują w transmacie rannego obcego, którego biorą za Doktora, więc wraz ze sprowadzonym brygadierem zabierają go do TARDIS. Obcy potwierdza, że jest Doktorem, który właśnie zregenerował. Jako że cała trójka była w swoim czasie świadkami regeneracji Doktora, to nie mają powodów, by obcemu nie wierzyć.

Gdy Doktor i jego towarzyszki wreszcie się spotykają na opuszczonym statku kosmicznym, poznajemy prawdę o obcym, którym jest tytułowy Mawdryn. Chcąc poznać sekret regeneracji Władców Czasu, wraz z grupą naukowców ukradł metamorficzny regenerator symbiozy, czyli urządzenie mające ułatwiać ten proces. Niestety, u Mawdryna i jego współpracowników wywołało to inne skutki – stali się nieśmiertelni, lecz było to spowodowane przez zachodzące w nich ciągłe mutacje. W efekcie pozostawali żywi przez tysiąclecia, lecz cały czas byli w stanie ciągłej agonii. Zarażając Nyssę i Tegan swoją chorobą, zmuszają Doktora, by pomógł im umrzeć, przekazując swoją energię regeneracyjną, co jednak będzie skutkować utratą jego pozostałych regeneracji…

Mawdryn Undead to opowieść mocno charakterystyczna. Nie mamy tu wyraźnie zarysowanego wroga, wielkich bitew czy prób przejęcia władzy nad światem. Oparto się tu przede wszystkim na koncepcjach samych podróży w czasie oraz względności samego czasu. Teoretycznie te dwa wątki spotkań brygadiera powinny się dziać jedno po drugim, ale odnosi się tu wrażenie, że dzieją się równocześnie, chociaż w dwóch różnych czasach.

Niezwykle ciekawa jest tu też postać Vislora Turlougha – po raz pierwszy w serialu towarzysz dołącza do Doktora przede wszystkim po to, by go zabić. Turlough nie przypomina również typowego towarzysza – gardzi Ziemią oraz samymi ludźmi, widać wyraźnie, że nie chce przebywać na tej planecie i na początku wydaje się średnio sympatyczny. Jak dowiadujemy się później, jego pobyt na Ziemi to kara, podobnie jak miało to miejsce w przypadku Trzeciego Doktora, lecz Turlough ma tutaj zupełnie inne podejście do rzeczywistości.

Po raz kolejny spotykamy tu również Czarnego Strażnika, z którym Doktor ostatnio miał do czynienia w odcinku The Armageddon Factor, jeszcze w swym czwartym wcieleniu. Strażnik obiecuje Turloughowi, że pomoże mu opuścić Ziemię, jeśli ten zabije Doktora. Przez cały ten odcinek, jak i przez dwa kolejne (Terminus i Enlightenment) widzimy, jak Turlough podejmuje różne próby zabójstwa Doktora, będąc jednocześnie terroryzowanym przez Czarnego Strażnika.

Powracającą postacią jest tu również brygadier Alistair Gordon Lethbridge-Stewart, którego Doktor ostatnio widział w odcinku Terror of the Zygons. Jako że spotykamy go w dwóch punktach jego linii czasowej, możemy poznać jego postać z nieco innej perspektywy. W przypadku tego „późniejszego” brygadiera, którego w 1983 spotyka Doktor, dodatkowo sprawę utrudnia jego amnezja, której przyczynę jesteśmy w stanie poznać dopiero później.

W Mawdryn Undead znajduje się również pewien wątek, który pierwotnie miał ułatwić pewne kwestie dotyczące serialu, a w efekcie wszystko skomplikował jeszcze bardziej. Jest to mianowicie czas. Mawdryn Undead jest jednym z niewielu klasycznych odcinków dziejących się we współczesności, w którym określony jest konkretny rok akcji – w tym przypadku 1977 i 1983 rok. Twórcy odcinka chcieli w ten sposób zakotwiczyć akcję serialu w czasie, lecz sprowadziło to więcej chaosu w chronologii, gdyż daty te wykluczają się z czasem akcji podawanym w odcinkach o początkach UNIT-u.

Mimo jednak wprowadzanego przez niektóre elementy odcinka chaosu i zamieszania, Mawdryn Undead jest definitywnie jednym z najciekawszych odcinków ery Piątego Doktora, z którym naprawdę warto się zapoznać.

Oglądaliście Mawdryn Undead? A może znacie inne odcinki z ery Piątego Doktora? Dajcie znać na Facebooku lub w grupie!